Other Translations: Deutsch , English
From:
Saṁyutta Nikāya 36.19 Discursos conectados 36.19
2. Rahogatavagga 2. Capítulo de la soledad
Pañcakaṅgasutta El carpintero Pañchakaṅga
Atha kho pañcakaṅgo thapati yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṁ udāyiṁ abhivādetvā ekamantaṁ nisīdi. Ekamantaṁ nisinno kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ udāyiṁ etadavoca: El carpintero Pañchakaṅga fue al venerable Udāyī, le saludó y se sentó a su lado. Entonces le dijo:
“kati nu kho, bhante udāyi, vedanā vuttā bhagavatā”ti? “Venerable Udāyī, ¿de cuántas sensaciones ha hablado el Buda?”
“Tisso kho, thapati, vedanā vuttā bhagavatā. “Carpintero, el Buda ha hablado de tres tipos de sensaciones:
Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā—placenteras, dolorosas y neutras.”
imā kho, thapati, tisso vedanā vuttā bhagavatā”ti.
Evaṁ vutte, pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ udāyiṁ etadavoca: Al decir esto, el carpintero Pañchakaṅga le dijo al venerable Udāyī:
“na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. “No, venerable Udāyī, el Buda no ha hablado de tres tipos de sensaciones
Dve vedanā vuttā bhagavatā—sino de dos:
sukhā vedanā, dukkhā vedanā. placenteras y dolorosas.
Yāyaṁ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṁ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā”ti. El Buda ha dicho que las sensaciones neutras se clasifican como un placer pacífico y sutil.”
Dutiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṁ thapatiṁ etadavoca: Por segunda vez, el venerable Udāyī le dijo al carpintero Pañchakaṅga:
“na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā. “No, carpintero, el Buda no ha hablado de dos tipos de sensaciones
Tisso vedanā vuttā bhagavatā. sino de tres:
Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā—placenteras, dolorosas y neutras.”
imā tisso vedanā vuttā bhagavatā”ti.
Dutiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ udāyiṁ etadavoca: Por segunda vez, el carpintero Pañchakaṅga le dijo al venerable Udāyī:
“na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. “No, venerable Udāyī, el Buda no ha hablado de tres tipos de sensaciones
Dve vedanā vuttā bhagavatā—sino de dos:
sukhā vedanā, dukkhā vedanā. placenteras y dolorosas.
Yāyaṁ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṁ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā”ti. El Buda ha dicho que las sensaciones neutras se clasifican como un placer pacífico y sutil.”
Tatiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṁ thapatiṁ etadavoca: Por tercera vez …
“na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā.
Tisso vedanā vuttā bhagavatā.
Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā—
imā tisso vedanā vuttā bhagavatā”ti.
Tatiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ udāyiṁ etadavoca:
“na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā.
Dve vedanā vuttā bhagavatā—
sukhā vedanā, dukkhā vedanā.
Yāyaṁ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṁ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā”ti.
Neva sakkhi āyasmā udāyī pañcakaṅgaṁ thapatiṁ saññāpetuṁ, na panāsakkhi pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ udāyiṁ saññāpetuṁ. Ni el venerable Udāyī lograba convencer a Pañchakaṅga ni Pañchakaṅga lograba convencer al venerable Udāyī.
Assosi kho āyasmā ānando āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṁ imaṁ kathāsallāpaṁ. El venerable Ānanda oyó el debate entre ellos
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṁ nisīdi. y fue a ver al Buda, se sentó a su lado,
Ekamantaṁ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṁ ahosi kathāsallāpo taṁ sabbaṁ bhagavato ārocesi. y se lo relató todo.
“Santameva, ānanda, pariyāyaṁ pañcakaṅgo thapati udāyissa bhikkhuno nābbhanumodi; “Ānanda, la interpretación del carpintero Pañchakaṅga que el mendicante Udāyī no aceptaba es correcta,
santañca panānanda, pariyāyaṁ udāyī bhikkhu pañcakaṅgassa thapatino nābbhanumodi. y la interpretación del mendicante Udāyī que Pañchakaṅga no aceptaba también es correcta.
Dvepi mayā, ānanda, vedanā vuttā pariyāyena. En una explicación he dicho que hay dos sensaciones;
Tissopi mayā vedanā vuttā pariyāyena. en otra, que hay tres;
Pañcapi mayā vedanā vuttā pariyāyena. en otra, que hay cinco;
Chapi mayā vedanā vuttā pariyāyena. en otra, que hay seis;
Aṭṭhārasāpi mayā vedanā vuttā pariyāyena. en otra, que hay dieciocho;
Chattiṁsāpi mayā vedanā vuttā pariyāyena. en otra, que hay treinta y seis;
Aṭṭhasatampi mayā vedanā vuttā pariyāyena. y en otra, que hay ciento ocho.
Evaṁ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo.
Evaṁ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṁ sulapitaṁ, na samanumaññissanti, na samanujānissanti, na samanumodissanti, tesaṁ etaṁ pāṭikaṅkhaṁ—bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṁ mukhasattīhi vitudantā viharissantīti. Al explicar la enseñanza de todas estas formas, es de esperar que aquellos que discrepan, difieren y se refutan mutuamente sobre lo que está bien dicho se peleen, discutan y entren en polémicas, disparándose comentarios mordaces el uno al otro.
Evaṁ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo.
Evaṁ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṁ sulapitaṁ samanumaññissanti samanujānissanti samanumodissanti, tesaṁ etaṁ pāṭikaṅkhaṁ—samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṁ piyacakkhūhi sampassantā viharissantīti. Y es de esperar que aquellos que coinciden, concurren y se ponen de acuerdo entre ellos sobre lo que está bien dicho estén bien avenidos, contentos y no entren en polémicas, mezclándose bien como el agua y la leche, y mirándose el uno al otro con ojos amistosos.
Pañcime, ānanda, kāmaguṇā. Ānanda, hay cinco clases de objetos deseables.
Katame pañca? ¿Cuáles?
Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṁhitā rajanīyā …pe… Imágenes captadas con el ojo que son agradables, gratificantes, hermosas, atrayentes, asociadas al deseo sensorial, embriagadoras; sonidos captados con el oído, olores captados con la nariz, sabores captados con la lengua y
kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṁhitā rajanīyā. sensaciones táctiles captadas con el cuerpo que son agradables, gratificantes, hermosas, atrayentes, asociadas al deseo sensorial, embriagadoras.
Ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā. Estas son las cinco clases de objetos deseables.
Yaṁ kho, ānanda, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṁ somanassaṁ—El placer y la felicidad que se derivan de las cinco clases de objetos deseables
idaṁ vuccati kāmasukhaṁ. se consideran placer sensorial.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Yo no avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse.
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu? ¿Por qué?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es este placer superior y más sofisticado?
Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṁ savicāraṁ vivekajaṁ pītisukhaṁ paṭhamaṁ jhānaṁ upasampajja viharati. Un mendicante, apartado del deseo de placeres sensoriales, apartado de los estados torpes, entra y reside en el primer jhāna, que es el placer y la alegría que nacen de apartarse, con pensamiento y reflexión.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu, vitakkavicārānaṁ vūpasamā ajjhattaṁ sampasādanaṁ cetaso ekodibhāvaṁ avitakkaṁ avicāraṁ samādhijaṁ pītisukhaṁ dutiyaṁ jhānaṁ upasampajja viharati. Al disiparse los pensamientos y reflexiones, el mendicante entra y reside en el segundo jhāna, que es el placer y la alegría que nacen de la unificación sin pensamiento ni reflexión.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṁvedeti, yaṁ taṁ ariyā ācikkhanti: ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṁ jhānaṁ upasampajja viharati. Al disiparse la alegría, el mendicante entra y reside en el tercer jhāna, donde permanece ecuánime, presente y plenamente consciente, experimentando un placer encarnado. Las personas nobles lo describen como un lugar placentero, de presencia y ecuanimidad.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṁ atthaṅgamā adukkhamasukhaṁ upekkhāsatipārisuddhiṁ catutthaṁ jhānaṁ upasampajja viharati. Tras haber desaparecido ya la felicidad y la tristeza, al dejar atrás el placer y el dolor, el mendicante entra y reside en el cuarto jhāna, que no es ni placentero ni doloroso, sino ecuanimidad y presencia en estado puro.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṁ samatikkamā, paṭighasaññānaṁ atthaṅgamā, nānattasaññānaṁ amanasikārā, ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṁ upasampajja viharati. Al trascender por completo el concepto de materia, al desaparecer el concepto de estímulo, y al no prestar atención a conceptos de variedad, pensando ‘el espacio es infinito’, el mendicante entra y reside en la dimensión del espacio infinito.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṁ samatikkamma, ‘anantaṁ viññāṇan’ti viññāṇañcāyatanaṁ upasampajja viharati. Al trascender por completo la dimensión del espacio infinito, pensando ‘la consciencia es infinita’, el mendicante entra y reside en la dimensión de la consciencia infinita.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṁ samatikkamma, ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṁ upasampajja viharati. Al trascender por completo la dimensión de la consciencia infinita, pensando ‘no hay nada’, el mendicante entra y reside en la dimensión de la nada.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṁ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṁ upasampajja viharati. Al trascender por completo la dimensión de la nada, el mendicante entra y reside en la dimensión ni con conceptos ni sin conceptos.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ye kho, ānanda, evaṁ vadeyyuṁ: Pero tampoco avalo a quienes digan que
‘etapparamaṁ santaṁ sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī’ti—esta es la máxima forma de placer y felicidad que puede experimentarse,
idaṁ nesāhaṁ nānujānāmi.
Taṁ kissa hetu?
Atthānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. porque existe un placer superior a este y más sofisticado.
Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca? ¿Y cuál es?
Idhānanda, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṁ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṁ upasampajja viharati. Al trascender por completo la dimensión ni con conceptos ni sin conceptos, el mendicante entra y reside en el cese de los conceptos y las sensaciones.
Idaṁ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṁ sukhaṁ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Este es un placer superior al otro y más sofisticado.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, ānanda, vijjati yaṁ aññatitthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ: Puede ser que los ascetas itinerantes de otras escuelas digan:
‘saññāvedayitanirodhaṁ samaṇo gotamo āha, tañca sukhasmiṁ paññapeti. ‘El asceta Gotama afirma que el cese de los conceptos y las sensaciones se clasifica como placer.
Tayidaṁ kiṁsu, tayidaṁ kathaṁsū’ti? ¿Cómo es posible esto?’
Evaṁvādino, ānanda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā: Ānanda, si dicen esto, hay que contestarles
‘na kho, āvuso, bhagavā sukhaññeva vedanaṁ sandhāya sukhasmiṁ paññapeti. que el Buda no sólo clasifica como placer las sensaciones placenteras,
Yattha yattha, āvuso, sukhaṁ upalabbhati, yahiṁ yahiṁ, taṁ taṁ tathāgato sukhasmiṁ paññapetī’”ti. sino cualquier placer que se encuentre en donde sea y como sea.”
Navamaṁ.