From:

PreviousNext

MilindapaƱha

AnumānapaƱha

NippapaƱcavagga

5. AkammajādipaƱha

ā€œBhante nāgasena, dissanti loke kammanibbattā, dissanti hetunibbattā, dissanti utunibbattā, yaṁ loke akammajaṁ ahetujaṁ anutujaṁ, taṁ me kathehÄ«ā€ti.

ā€œDveme, mahārāja, lokasmiṁ akammajā ahetujā anutujā.

Katame dve?

Ākāso, mahārāja, akammajo ahetujo anutujo;

nibbānaṁ, mahārāja, akammajaṁ ahetujaṁ anutujaṁ.

Ime kho, mahārāja, dve akammajā ahetujā anutujÄā€ti.

ā€œMā, bhante nāgasena, jinavacanaṁ makkhehi, mā ajānitvā paƱhaṁ byākarohÄ«ā€ti.

ā€œKiṁ kho, mahārāja, ahaṁ vadāmi, yaṁ maṁ tvaṁ evaṁ vadesi ā€˜mā, bhante nāgasena, jinavacanaṁ makkhehi, mā ajānitvā paƱhaṁ byākarohÄ«ā€™ā€ti?

ā€œBhante nāgasena, yuttamidaṁ tāva vattuṁ ā€˜Äkāso akammajo ahetujo anutujo’ti.

Anekasatehi pana, bhante nāgasena, kāraṇehi bhagavatā sāvakānaṁ nibbānassa sacchikiriyāya maggo akkhāto, atha ca pana tvaṁ evaṁ vadesi ā€˜ahetujaṁ nibbānanā€™ā€ti.

ā€œSaccaṁ, mahārāja, bhagavatā anekasatehi kāraṇehi sāvakānaṁ nibbānassa sacchikiriyāya maggo akkhāto, na ca pana nibbānassa uppādāya hetu akkhātoā€ti.

ā€œEttha mayaṁ, bhante nāgasena, andhakārato andhakārataraṁ pavisāma, vanato vanataraṁ pavisāma, gahanato gahanataraṁ pavisāma, yatra hi nāma nibbānassa sacchikiriyāya hetu atthi, tassa pana dhammassa uppādāya hetu natthi.

Yadi, bhante nāgasena, nibbānassa sacchikiriyāya hetu atthi, tena hi nibbānassa uppādāyapi hetu icchitabbo.

Yathā pana, bhante nāgasena, puttassa pitā atthi, tena kāraṇena pitunopi pitā icchitabbo.

Yathā antevāsikassa ācariyo atthi, tena kāraṇena ācariyassapi ācariyo icchitabbo.

Yathā aį¹…kurassa bÄ«jaṁ atthi, tena kāraṇena bÄ«jassapi bÄ«jaṁ icchitabbaṁ.

Evameva kho, bhante nāgasena, yadi nibbānassa sacchikiriyāya hetu atthi, tena kāraṇena nibbānassa uppādāyapi hetu icchitabbo.

Yathā rukkhassa vā latāya vā agge sati tena kāraṇena majjhampi atthi, mÅ«lampi atthi.

Evameva kho, bhante nāgasena, yadi nibbānassa sacchikiriyāya hetu atthi, tena kāraṇena nibbānassa uppādāyapi hetu icchitabboā€ti.

ā€œAnuppādanÄ«yaṁ, mahārāja, nibbānaṁ, tasmā na nibbānassa uppādāya hetu akkhātoā€ti.

ā€œIį¹…gha, bhante nāgasena, kāraṇaṁ dassetvā kāraṇena maṁ saƱƱāpehi, yathāhaṁ jāneyyaṁ nibbānassa sacchikiriyāya hetu atthi, nibbānassa uppādāya hetu natthÄ«ā€ti.

ā€œTena hi, mahārāja, sakkaccaṁ sotaṁ odaha, sādhukaṁ suṇohi, vakkhāmi tattha kāraṇaṁ, sakkuṇeyya, mahārāja, puriso pākatikena balena ito himavantaṁ pabbatarājaṁ upagantunā€ti?

ā€œÄ€ma, bhanteā€ti.

ā€œSakkuṇeyya pana so, mahārāja, puriso pākatikena balena himavantaṁ pabbatarājaṁ idha āharitunā€ti?

ā€œNa hi, bhanteā€ti.

ā€œEvameva kho, mahārāja, sakkā nibbānassa sacchikiriyāya maggo akkhātuṁ, na sakkā nibbānassa uppādāya hetu dassetuṁ.

Sakkuṇeyya, mahārāja, puriso pākatikena balena mahāsamuddaṁ nāvāya uttaritvā pārimatÄ«raṁ gantunā€ti?

ā€œÄ€ma, bhanteā€ti?

ā€œSakkuṇeyya pana so, mahārāja, puriso pākatikena balena mahāsamuddassa pārimatÄ«raṁ idha āharitunā€ti?

ā€œNa hi, bhanteā€ti.

ā€œEvameva kho, mahārāja, sakkā nibbānassa sacchikiriyāya maggo akkhātuṁ, na sakkā nibbānassa uppādāya hetu dassetuṁ.

Kiṁ kāraṇā?

Asaį¹…khatattā dhammassÄā€ti.

ā€œAsaį¹…khataṁ, bhante nāgasena, nibbānanā€ti?

ā€œÄ€ma, mahārāja, asaį¹…khataṁ nibbānaṁ na kehici kataṁ, nibbānaṁ, mahārāja, na vattabbaṁ uppannanti vā anuppannanti vā uppādanÄ«yanti vā atÄ«tanti vā anāgatanti vā paccuppannanti vā cakkhuviƱƱeyyanti vā sotaviƱƱeyyanti vā ghānaviƱƱeyyanti vā jivhāviƱƱeyyanti vā kāyaviƱƱeyyanti vÄā€ti.

ā€œYadi, bhante nāgasena, nibbānaṁ na uppannaṁ na anuppannaṁ na uppādanÄ«yaṁ na atÄ«taṁ na anāgataṁ na paccuppannaṁ na cakkhuviƱƱeyyaṁ na sotaviƱƱeyyaṁ na ghānaviƱƱeyyaṁ na jivhāviƱƱeyyaṁ na kāyaviƱƱeyyaṁ, tena hi, bhante nāgasena, tumhe natthidhammaṁ nibbānaṁ apadisatha ā€˜natthi nibbānanā€™ā€ti.

ā€œAtthi, mahārāja, nibbānaṁ, manoviƱƱeyyaṁ nibbānaṁ, visuddhena mānasena paṇītena ujukena anāvaraṇena nirāmisena sammāpaį¹­ipanno ariyasāvako nibbānaṁ passatÄ«ā€ti.

ā€œKÄ«disaṁ pana taṁ, bhante, nibbānaṁ, yaṁ taṁ opammehi ādÄ«panÄ«yaṁ kāraṇehi maṁ saƱƱāpehi, yathā atthidhammaṁ opammehi ādÄ«panÄ«yanā€ti.

ā€œAtthi, mahārāja, vāto nāmÄā€ti?

ā€œÄ€ma, bhanteā€ti.

ā€œIį¹…gha, mahārāja, vātaṁ dassehi vaṇṇato vā saṇṭhānato vā aṇuṁ vā thÅ«laṁ vā dÄ«ghaṁ vā rassaṁ vÄā€ti.

ā€œNa sakkā, bhante nāgasena, vāto upadassayituṁ, na so vāto hatthaggahaṇaṁ vā nimmaddanaṁ vā upeti, api ca atthi so vātoā€ti.

ā€œYadi, mahārāja, na sakkā vāto upadassayituṁ, tena hi natthi vātoā€ti?

ā€œJānāmahaṁ, bhante nāgasena, vāto atthÄ«ti me hadaye anupaviį¹­į¹­haṁ, na cāhaṁ sakkomi vātaṁ upadassayitunā€ti.

ā€œEvameva kho, mahārāja, atthi nibbānaṁ, na ca sakkā nibbānaṁ upadassayituṁ vaṇṇena vā saṇṭhānena vÄā€ti.

ā€œSādhu, bhante nāgasena, sÅ«padassitaṁ opammaṁ, suniddiį¹­į¹­haṁ kāraṇaṁ, evametaṁ tathā sampaį¹­icchāmi ā€˜atthi nibbānanā€™ā€ti.

AkammajādipaƱho paƱcamo.
PreviousNext