From:

PreviousNext

MilindapaƱha

Meį¹‡įøakapaƱha

Abhejjavagga

2. AbyākaraṇīyapaƱha

ā€œBhante nāgasena, bhāsitampetaṁ bhagavatā—

ā€˜natthānanda, tathāgatassa dhammesu ācariyamuį¹­į¹­hī’ti, puna ca therena mālukyaputtena paƱhaṁ puį¹­į¹­ho na byākāsi.

Eso kho, bhante nāgasena, paƱho dvayanto ekantanissito bhavissati ajānanena vā guyhakaraṇena vā.

Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṁ—

ā€˜natthānanda, tathāgatassa dhammesu ācariyamuį¹­į¹­hī’ti, tena hi therassa mālukyaputtassa ajānantena na byākataṁ.

Yadi jānantena na byākataṁ, tena hi atthi tathāgatassa dhammesu ācariyamuṭṭhi.

Ayampi ubhato koį¹­iko paƱho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabboā€ti.

ā€œBhāsitampetaṁ, mahārāja, bhagavatā ā€˜natthānanda, tathāgatassa dhammesu ācariyamuį¹­į¹­hī’ti, abyākato ca therena mālukyaputtena pucchito paƱho, taƱca pana na ajānantena na guyhakaraṇena.

Cattārimāni, mahārāja, paƱhabyākaraṇāni.

Katamāni cattāri?

Ekaṁsabyākaraṇīyo paƱho vibhajjabyākaraṇīyo paƱho paį¹­ipucchābyākaraṇīyo paƱho į¹­hapanÄ«yo paƱhoti.

Katamo ca, mahārāja, ekaṁsabyākaraṇīyo paƱho?

ā€˜RÅ«paṁ aniccan’ti ekaṁsabyākaraṇīyo paƱho,

ā€˜vedanā aniccā’ti …pe…

ā€˜saƱƱā aniccā’ti …pe…

ā€˜saį¹…khārā aniccā’ti …pe…

ā€˜viññāṇaṁ aniccan’ti ekaṁsabyākaraṇīyo paƱho, ayaṁ ekaṁsabyākaraṇīyo paƱho.

Katamo vibhajjabyākaraṇīyo paƱho?

ā€˜Aniccaṁ pana rÅ«pan’ti vibhajjabyākaraṇīyo paƱho,

ā€˜aniccā pana vedanā’ti …pe…

ā€˜aniccā pana saññā’ti …pe…

ā€˜aniccā pana saį¹…khārā’ti …pe…

ā€˜aniccaṁ pana viññāṇan’ti vibhajjabyākaraṇīyo paƱho, ayaṁ vibhajjabyākaraṇīyo paƱho.

Katamo paį¹­ipucchābyākaraṇīyo paƱho?

ā€˜Kiṁ nu kho cakkhunā sabbaṁ vijānātī’ti ayaṁ paį¹­ipucchābyākaraṇīyo paƱho.

Katamo ṭhapanīyo pañho?

ā€˜Sassato loko’ti į¹­hapanÄ«yo paƱho,

ā€˜asassato loko’ti,

ā€˜antavā loko’ti,

ā€˜anantavā loko’ti,

ā€˜antavā ca anantavā ca loko’ti,

ā€˜nevantavā nānantavā loko’ti,

ā€˜taṁ jÄ«vaṁ taṁ sarÄ«ran’ti,

ā€˜aƱƱaṁ jÄ«vaṁ aƱƱaṁ sarÄ«ran’ti,

ā€˜hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti,

ā€˜na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti,

ā€˜hoti ca na ca hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti,

ā€˜neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti į¹­hapanÄ«yo paƱho,

ayaṁ ṭhapanīyo pañho.

Bhagavā, mahārāja, therassa mālukyaputtassa taṁ ṭhapanīyaṁ pañhaṁ na byākāsi.

So pana paƱho kiį¹…kāraṇā į¹­hapanÄ«yo?

Na tassa dÄ«panāya hetu vā kāraṇaṁ vā atthi, tasmā so paƱho į¹­hapanÄ«yo.

Natthi buddhānaṁ bhagavantānaṁ akāraṇamahetukaṁ giramudÄ«raṇanā€ti.

ā€œSādhu, bhante nāgasena, evametaṁ tathā sampaį¹­icchāmÄ«ā€ti.

AbyākaraṇīyapaƱho dutiyo.
PreviousNext